Φρυάς

Φριάς ή Φρυάς, στο τοποθεσία και οικισμός όπου τα τρία μεγάλα ιστορικά πηγάδια, από τα χωρία του τέως και νυν Δήμου Σφακιωτών και όπου υπάρχουν επίσης τα δύο αιωνόβια πλατάνια.

O Μεγάλος Πλάτανος- όπως βρήκαμε σε ενθύμημα εξώφυλλο παλιού λεξικού της αρχ. ελληνικής (του Σκαρλάτου Βυζαντίου, Αθήνα, Τυπογραφείο Κορομηλά, 1852)- φυτεύτηκε στα 1845. Το ενθύμημα γράφει: «Ο Πλάτανος του Φρυά εφυτεύθη την 6η Αυγούστου 1845 υπό των Μαρίνου Ασπρογέρακα Ιωάννου, Γεωργίου Ασπρογέρακα Σπύρου, Χρήστου Καρφάκη Θεοδώρου», και στην α’ σελ. σημειώνεται πάλι «εις το τέλος 1845 εφύτευσαν τον πλάτανον εις φρυάν (τον) μεγάλον», τέλος σημειώνεται: «Οι φυτεύσαντες Μαρίνος και Μήτσουλας « – «Μήτσουλα εννοεί τον Γεώργ. Ασπρογέρακα του Σπύρου» -1912.

Στην περιοχή Φρυά υπάρχει και η εκκλησία της Αναλήψεως, όπου κάθε χρόνο γίνεται «το μεγάλο πανηγύρι της Αναλήψεως».

Σημειώνουμε ότι η περιοχή ήταν και είναι κοινωνικό και πολιτιστικό κέντρο των Σφακιωτών, ιδίως των χωριών Καβάλλου και Ασπρογερακάτων. Είναι γνωστός ο στίχος του Βαλαωρίτη στο «Φωτεινό»: Με του Φρυά το κρύο νερό.

Πηγή: Blog Γιώργου Κούρτη